Programma IRM Integraal Riviermanagement (IRM)

Op 2 november 2022 vond er een online bijeenkomst plaats waarin een aantal vertegenwoordigers van Dorpsraden werden bijgepraat over de stand van zaken m.b.t. het programma IRM Integraal Riviermanagement (IRM).

Hierbij waren aanwezig: Jan-Willem Karremans (ministerie I&W, programmanager Grote Rivieren). Hans Brouwer (RWS, omgevingsmanager), Frans van Ekerschot (Herwen Actief), Emiel Stam (Actief Spijk), Wim Verbiesen (BP Lobith/Tolkamer), Michel Koop (Aerdt), Gerrie Smink, Frank Boschman, Wouter Vos en Teed Meurs (Dorpsraad Pannerden).

Integraal Riviermanagement en Deltaprogramma

Om de effecten van klimaatverandering zo goed mogelijk te kunnen opvangen zijn het Rijk en regionale overheden het programma IRM gestart (medio 2018). Hierin wordt gewerkt aan een nieuw toekomstbeeld voor 2050 voor het Maas- en Rijngebied. Het doel: samenhangende oplossingen bedenken voor hoogwaterveiligheid, waterkwaliteit, zoetwater, scheepvaart en natuur. Het programma IRM is onderdeel van het landelijke Deltaprogramma. Voor meer informatie over het Deltaprogramma en IRM, zie https://www.deltaprogramma.nl/gebieden/rivieren/rijn/integraal-riviermanagement.

Retentiegebied Rijnstrangen

Als één van de concrete mogelijke maatregelen voor hoogwaterveiligheid is sinds een aantal jaren het Rijnstrangengebied in beeld, dat als noodoverloopgebied dienst kan doen bij extreem hoog water in de Rijn, zie onderstaande figuur. Eind 2018 is hierover in de media bericht, wat direct leidde tot veel vragen en onrust, met name bij inwoners en bedrijven. Begin 2019 zijn er enkele bijeenkomsten geweest met vertegenwoordigers van Dorpsraden, gemeente en programma IRM. Hierna heeft het programma een aantal jaren stilgelegen voor de buitenwereld, maar is er met name veel aanvullend onderzoek gedaan m.b.t. de rivieren en de problematiek.

In het programma IRM wordt er dus breed gekeken naar mogelijke oplossingen in het gebied, m.b.t. thema’s als rivierbodemdaling, verdroging, natuur, scheepvaart. Of het Rijnstrangengebied in de toekomst inderdaad zal worden ingezet als overloopgebied staat daarmee nog zeker niet vast, maar het is wel de verwachting dat het gebied aangewezen zal worden als een van de zogenaamde “prioritaire gebieden” in het verdere verloop van het programma.

Afbeelding uit rapport “Reserveren met ruimte voor ontwikkeling”, Deltaprogramma Rivieren 2015, Ruimtelijk Reserveren Rijnstrangen, februari 2016

Onrust en onzekerheid

In het overleg van 2 november kwam de onrust en onzekerheid bij bewoners en bedrijven wederom aan de orde. Dit wordt met name veroorzaakt door de planschade die optreed bij dergelijke gebiedsontwikkelingen. Enkele bewoners ervaarden bijvoorbeeld al direct een waardedaling van hun huis, na het bericht in 2018. Ook leven er vragen bij agrarische bedrijven in het gebied in hoeverre ze beperkt (gaan) worden in hun bedrijfsvoering en zijn er dus nu al twijfels of uitbreidingen van het bedrijf nog wel mogelijk zijn.

Participatie

Vanuit de dorpsraden wordt door een aantal direct betrokken inwoners gezocht naar de beste manier om zich te organiseren om in een zo vroeg mogelijk stadium inspraak te hebben op de planvorming. Daarover is er op 4 november 2022 een gesprek geweest tussen Frans van Ekerschot en Wouter Vos met wethouder Art van Oorden (Wonen, Ruimte en Hoogwaterbescherming gemeente Zevenaar). De komende maanden wordt dit nader uitgezocht en ook contact gezocht met andere Dorpsraden in de omgeving zoals Babberich, Ooy en Oud-Zevenaar. Een vervolgoverleg tussen de vertegenwoordigers van de Dorpsraden is voorzien in maart 2023.

Planning programma IRM

Het programma IRM wordt onder de Omgevingswet verder uitgewerkt met daarbij in hoofdlijnen de volgende stappen in de tijd:

• April 2023: IRM nota met een Ontwerpbesluit (advies) aan de Minister IenW. Hierin worden o.a. de prioritaire gebieden met urgente opgaven benoemd. In de maanden daarna vindt de inspraak plaats (indienen van zienswijzen en beantwoording door programma IRM).
• Eind 2023: Besluit door de Minister.
• 2024 - 2034: Planvorming en uitwerking van maatregelen in het gebied tot deelprojecten.
• 2034 – 2050: Uitvoering van de deelprojecten.